1.3.          Òaðaòó aðíaëaðû ìeí òîðëaðû, òaðaòó êaíaëäaðûíûң құðûëûìû

 

Өíä³ðóø³ ôèðìaíûң өí³ì³ æәíe ñәéêeñ қûçìeò³ ñîңғû æәíe aðaëûқ òұòûíóøûëaðғa áeëã³ë³ á³ð òaðaòó aðíaëaðû aðқûëû æeòê³ç³ëeä³, îëað ôèðìaíûң æaëïû өòê³çó òîðûí құðaéäû. Aìeðèêaíäûқ ìaðêeòèíã aññîöèaöèÿñûíûң aíûқòaìañû áîéûíøa, òaðaòó aðíañû — áұë ôèðìaø³ë³ê ұéûìäûқ á³ðë³êòeð æәíe ôèðìa³ø³ë³ê aãeíòòeð ìeí äèëeðëeð, êөòeðìe ñaóäaãeðëeð құðûëûìû, îë aðқûëû òaóað, өí³ì íeìeñe қûçìeò ðûíîêқa æeòê³ç³ëeä³. Өòê³çó aðíañû - áұë á³ð aòaóëû (íeìeñe aññîðòèìeíò³) äaéûí өí³ìí³ң ìaòeðèaëäû aғûìäaðûí, ñîíäaé - aқ өíä³ðóø³ ôèðìaíûң ñәéêeñ қûçìeò³í ñîңғû íeìeñe aðaëûқ òұòûíóøûғa æeòê³çeò³í ëîãèñòèêaëûқ ò³çáeêòeð ìeí îëaðäûң ó÷añêeëeð³ æaòaòûí æaðòûëaé ðeòòeëãeí êөïòeãeí òүðë³ äeëäaëäað. Өòê³çó aðíaëaðûíûң áaðëûғû ôèðìaíûң өòê³çó òîðûí құðaéäû. Өòê³çó aðíaëaðûíûң òүðëeð³ ìeí òîð құðûëûìû òөìeíäeã³ëeðãe áaéëaíûñòû:

-         äaéûí өí³ì өòê³çó ðûíîãûíäaғû ôèðìaíûң ñòðaòeãèÿëûқ æәíe òaêòèêaëûқ ìaқñaòòaðû ìeí ìәñeëeëeð³íe;

-         ôèðìaíûң ëîãèñòèêaëûқ ñòðaòeãèÿñûía;

-         ìaòeðèaëäûқ aғûìäað òүðëeð³íe æәíe ïaðaìeòðëeð³íe;

-         өí³ì aòðèáóòòaðûía æәíe á³ðқaòað áañқa ôaêòîðëaðғa өòê³çó aðíaëaðû ìeí òîðëaðûíûң êұðûëûìûía

Ñîíäaé-aқ áөëóäeã³ ëîãèñòèêaëûқ áañқaðó øeø³ìäeð³í êөá³íeñe äaéûí өí³ì өíä³ðóø³ ôèðìaíûң eê³ íeã³çã³ êîíöeïöèÿëaðû aíûқòaéäû: ìaìaíäaíó æәíe aññîðòèìeíò. Ìaìaíäaíóäûң áөëó ñaÿñaòû үø³í ôóíäaìeíòaëüäû ìaңûçû áað. Áeëã³ë³ á³ð ëîãèñòèêaëûқ ìaìaíäaíó ôèðìa³ø³ë³ê íeìeñe îñûғaí òaðòûëғaí aòқaðóøûëaðғa áұíû eң æaқñû eò³ï îðûíäaóғa ìүìê³íä³ê áeðeä³. Өòê³çó aðíaëaðû ìeí òîðëað құðûëóûía ëîãèñòèêaëûқ äeëäaëäaðғa òaðòó, ôèðìa үø³í áұë äeëäaëäað áөëóäeã³ íeã³çã³ ôóíêöèÿëaðäû (òañûìaëäaó, қîéìaëaó, æүê өíäeó, êîðëaðäû áañқaðó, ñaòóäû ұéûìäañòûðó, ñaқòaíäûðó æәíe ò.á.) өíä³ðóø³ ôèðìaғa қaðaғaíäa òè³ìä³ îðûíäaғaíäa aқòaëaäû. Ìaìaíäaíó ëîãèñòèêañû қaìòó æәíe ìañøòaáòû үíeìäeóãe íeã³çäeëeä³. Ôèðìa áөëóäeã³ áeëã³ë³ á³ð ôóíêöèÿíû îðûíäaóғa ìaìaíäaíғaí êeçäe îïeðaöèÿëûқ үíeìäeóãe æeòó үø³í îë aéðûқøa ôóíêöèÿëað ìañøòaáûìeí қaìòûëaäû. Òaðaòóäaғû ëîãèñòèêaëûқ қûçìeòêe êөïòeãeí ìaìaíäaíғaí ôèðìaëað æaòaäû: êөòeðìe æәíe áөëøeê ñaóäa äeëäaëäaðû, òañûìaëäaó æәíe æeòê³çó ôèðìaëaðû, æeêe òaðaòó êîìïaíèÿëaðû, îðaóìeí, ñұðûïòaóìeí, æүê өңäeóìeí aéíaëûñaòûí ôèðìaëað, ñaқòaíäûðó æәíe қaðæû êîìïaíèÿëaðû æәíe ò.á. Ìaìaíäaíóäû өí³ìä³ê aññîðòèìeíòò³ң қîíäûðìañû äeï òe eñeïòeéä³. Өí³ìä³ê aññîðòèìeíò êîíöeïöèÿñû íaқòû òұòûíóøûëað òaëaï eòeò³í өí³ìä³ê ìaêeò³í құðó æәíe îðíaëañòûðó áîëûï òaáûëaäû. Ðûíîêòaғû ôèðìaëûқ ñòðaòeãèÿëûқ ïîçèöèÿëaó òұðғûñûíaí òaóaðëað өòê³çó aðíaëaðûíûң áeëã³ë³ á³ð æeðëeð³íäe øîғûðëaíóû, ñұðûïòaëóû æәíe áөë³íó³ òè³ñ. Øîғûðëaíäûðó – äeãeí³ì³ç òeç aðaäa ñaòûëa aëaòûíäaé á³ð өí³ì íeìeñe á³ðíeøe òүðë³ өí³ìäeðä³ æèíaó. Ìûñaëû, áұë өíä³ðóø³í³ң íûғaéòóøû қîéìañû. Әäeòòe êөï æүêò³ æөíeëò³ë³ìäeðä³ òүðë³ çaóûòòað æүðã³çeä³ æәíe îëað íûғaéòóøû áaçaëaðғa (қîéìaëaðғa) áaғûòòaëaäû. Өòê³çóø³ aðíaëaðäa íûғaéòóøû îðòaëûқòaðäû қîëäaíó (ìûñaëû, æүê òeðìèíaëäaðû) òұòûíóøûëað aññîðòèìeíòò³ê òaïñûðûñòû íûғaéòóøû îðòaëûқòa, æeêe өíä³ðóø³ãe æeêe òaïñûðûñòaðäû æañaғaíғa қaðaғaíäa, òeç³ðeê îðíaëañòûða aëó eñeá³íeí æaëïû ìәì³ëeëeð ñaíûí açaéòóғa ìүìê³íä³ê áeðeä³. Aëüòeðíaòèâò³ ñõeìa ðeò³íäe өíeðêәñ³ïò³ê äèñòðèáüþòeðëað ìeí êөòeðìe ñaóäaãeðëeðä³ òaðòó áîëóû ìүìê³í. Îñû ëîãèñòèêaëûқ äeëäaëäaðäû қîëäaíó өíä³ðóø³ ôèðìaëaðғa æәíe ðèòeéëeðëeðãe (áөëøeê ñaóäaãeðëeðãe) øîғûðëaíäûðóäaí ïaéäa aëóғa ìүìê³íä³ê áeðeä³. Øîғûðëaíäûðóäûң íeã³çã³ ïðèíöèï³ ìүìê³í ìәì³ëeëeðä³ң ñîìañûí ìèíèìaëèçaöèÿëaó áîëûï òaáûëaäû. Ëîãèñòèêaëûқ æүéeäe өòê³çó òîðûíûң ñõeìañûí құðóäa ,äaéûí өí³ìäeðä³ áөëeò³í aðíaëaðäû òaíäaóäa æәíe áөëó êeç³íäeã³ ëîãèñòèêaëûқ äeëäaëäaðäû òaңäaóäa æaëïû ôaêòîðëað êeøeí³í eñêeðó қaæeò: өíä³ð³ñ ïeí ñұðaíûñ ñèïaòûí áөëóäeã³ ðeñóðñòað, äaéûí өí³ìä³ өòê³çóä³ң òeððèòîðèaëäû eðeêøeë³êòeð³, òaðòûëaòûí äèñòðèáüþòeðä³ң ñèïaòòaìañû (òaóaðäû æәíe ðûíîêòû á³ëó³, òeõíèêaëûқ ìүìê³íä³êòeð³ ñaòûï aëóøûëaðìeí áaéëaíûñó äeңãeé³ æәíe ò. á.), aқïaðaòòû êîìïüþòeðë³ê қîëäaóäûң áîëóû æәíe ò. á. Øîғûðëaíäûðóäûң íeã³çã³ ïðèíöèï³ ìүìê³í ìәì³ëeëeðä³ң ñîìañûí ìèíèìaëèçaöèÿëaó áîëûï òaáûëaäû, îë òөìeíäeã³ ìûñaëìeí ÿғíè ñûçáa òүð³íäe áeéíeëeíãeí:

a)

 

 

 

 

 

 

á)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Өíä³ðóø³ëeð Ðèòeéëeðëeð

 

Ëîãèñòèêaëûқ òaðaòó æүéeñ³íäeã³ íeã³çã³ ìaқñaò – òaóaðäû êeðeêò³ óaқûòòa êeðeêò³ æeðãe æeòê³çó. Òaóaðäû íaðûққa eíã³ç³ï îíûң өòó³ìeí æәíe íaðûқòaғû ñұðaíûñûí çeðòòeéò³í ìaðêeòèíã ғûëûìûía қaðaғaíäa òaóaðäû òұòûíóøû òaëaïòaðûí îðûíäaé îòûðûï æәíe ìèíèìaëäû øûғûíäaðìeí æeòê³ç³ï áeðóä³ êөçäeéä³. Ñîíäûқòaí әðèíe áұë æeðäe òaðaòó êaíaëäaðûí ұéûìäañòûðó òaïñûðìañûí îðûíäaó áañòû ðөë îéíaéäû. Ғûëûì îðòaқ áîëғaíäûқòaí òaðaòó ëîãèñòèêañû æәíe ìaðêeòèíã á³ðäeé òүñ³íä³ðìeëeðäeí òұðaäû. Áұë òaðaòó êaíaëäaðûía äa қaòûñòû. Îëaðäû ұéûìäañòûðó æәíe ôóíêöèîíaëäaó Ô.Êîòëeðä³ң «Ìaðêeòèíã íeã³çäeð³» aòòû ê³òaáûíäa æaçûëғaí. Ñîíäa äa îë òaðaóäaí òaðaòó ëîãèñòèêañûía îíûң ³ø³íäe òaðaòó êaíaëäaðûía ғaía қaòûñòû òeðìèíäeð ìeí òүñ³íä³ðìeëeðä³ áөë³ï aëûï қaðaóғa áîëaäû.

Òaðaòó êaíaëäaðû – íaқòû á³ð қûçìeò òүð³ íeìeñe òaóaðäû өíä³ðóø³äeí òұòûíóøûғa æeòê³çó æîëûíäa áaðëûқ ìeíø³ê құқûғûí өçäeð³íe aëaòûí íeìeñe áañқaғa áeðóãe êөìeêòeñeò³í ұéûì íeìeñe æeêe òұëғaëað á³ðëeñò³ã³. Òaðaòó êaíaëäaðûí қîëäaíó өíä³ðóø³ëeðãe òөìeíäeã³äeé áeëã³ë³ á³ð òè³ìä³ë³ê әêeëeä³:

-         Өí³ìä³ òaðaòóäa қaðæûëûқ құðaëäaðäû үíeìäeó

-         Үíeìäeëãeí құðaëäaðäû íeã³çã³ өíä³ð³ñêe æұìñaó

-         Òaóaðғa äeãeí æîғaðû қîëæeò³ìä³ë³ê æәíe ìaқñaòòû íaðûққa æeòê³çó

-         Өí³ìä³ òaðaòó êeç³íäeã³ æұìûñ êөëeì³í қûñқaðòó.

Ñîíûìeí òaðaòó êaíaëäaðûí äұðûñ òaңäaó ұéûì áañøûëûғû үø³í á³ðäeí á³ð ìaңûçäû ìәñeëe áîëûï òaáûëaäû.

Òaðaòó êaíaëû – òaóaðäûң өíä³ðóø³äeí òұòûíóøûғa æeòê³ç³ëeò³í æîëû. Òaңäaëғaí òaðaòó êaíaëû өí³ìä³ өíä³ðóø³äeí aқûðғû òұòûíóøûғa æeòê³çó æîëûíäa æûëäaìäûққa, óaқûòқa, қîçғaëûñ òè³ìä³ë³ã³íe æәíe æeòê³çó æîëûíäaғû òaóaðäûң ñaқòaíäûðóûía ò³êeëeé әñeð eòeä³. Îñûғaí îðaé òaңäaëғaí ұéûì êeëeñ³äeé ìaңûçäû ôóíêöèÿëaðäû îðûíäaéäû:

1.     Òaóað íeìeñe қûçìeò òүð³í òaðaòóғa êeðeêò³ aқïaðaòòaðäû æèíaó;

2.     Òaóað òóðaëû aқïaðaòòû øûғaðûï æәíe îíû òaðaòó aðқûëû өò³çóä³ ûíòaëaíäûðó;

3.     Ïîòeíöèaëäû ñaòûï aëóøûëaðìeí áaéëaíûñ îðíaòó;

4.     Òaóaðäû òұòûíóøû òaëaáûía қaðaé èêeìäeó;

5.     Ïîòeíöèÿëäû ñaòûï aëóøûëaðìeí êeë³ññөçäeð æүðã³çó;

6.     Òaóað қîçғaëûñûí ұéûìäañòûðaäû;

7.     Òaóaðäû òaðaòó êaíaëû æîëûíäaғû қîçғaëûñòû қaðæûëaíäûðaäû;

8.     Êaíaëäû ôóíêöèîíaëäaóғa áaéëaíûñòû òәóeêeëäeðä³ өç ìîéûíäaðûía aëaäû.

Aòaëғaí ôóíêöèÿëaðäûң áaðëûғû íeìeñe æaðòûñû өíä³ðóø³í³ң өç³íe áaéëaíûñòû áîëóû ìүìê³í. Á³ðaқ îëaé áîëғaí æaғäaéäa өíä³ðóø³ øûғûíäaðû aðòaäû. Ëîãèñòèêaëûқ òaðaòó êaíaëûí òaңäaó áaðûñûí òөìeíäeã³ ñûçáaäaí êөðe aëañûçäað:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Îñûäaí êeé³í ëîãèñòèêaëûқ êaíaë ëîãèñòèêaëûқ ò³çáeêò³ құðaéäû. Өíä³ð³ñ îðíû êeç êeëãeí òaðaòó êaíaëäaðûí òaңäaé aëaäû:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Òaðaòó êaíaëûí òaңäaғaí êeçäe òaóað қîçғaëûñûíûң òðaíçèòò³ íeìeñe қîéìaëû òүð³í òaңäaóғa áîëaäû. Òè³ìä³ êaíaë òүð³í òaңäaó áұë íaқòû äèñòðèáþòîðäû, òañûìaëäaóøû, ñaқòaíäûðóøû, ýêñïeäèòîð æәíe áaíêèðäû òaңäaó äeãeíä³ á³ëä³ðeä³. Òaóað ò³êeëeé òұòûíóøûғa æeòó³ ìүìê³í. Á³ðaқ òa òaóaðäûң áañòaïқû áaғañû aç áîëaäû ñeáeá³ áұë òaóað қîçғaëûñûíäa äeëäaëäað áîëìaéäû. Êaíaë äeңãeé³ – áұë òaóaðäû æeòê³çó æîëûíäa îíû òұòûíóøûғa æaқûíäaòaòûí æeêe ìeíø³ê òұëғaëað. Êaíaë ұçaқòûғû өíä³ðóø³ ìeí òұòûíóøû aðañûíäaғû äeңãeé ñaíûìeí aíûқòaëaäû. Òөìeíäeã³ ñóðeòòe êөðñeò³ëãeíäeé êaíaë äәñòүðë³ êaíaëäað áîëûï aæûðaòûëaäû. Îë á³ð òәóeëñ³ç өíä³ðóø³äeí æәíe á³ð íeìeñe á³ðíeøe òәóeëñ³ç äeëäaëäaí òұðaäû. Êaíaëäûң әðá³ð ìүøeñ³ ìaêñèìaëäû ïaéäa òaáóғa áaғûòòaëғaí á³ð êәñ³ïîðûí áîëûï òaáûëaäû. Áөëeê ìүøeëeðä³ң ìaêñèìaëäû ïaéäa òaáóû øûғûíғa êeòó³ ìүìê³í, ñeáeá³, êaíaëäûң eøá³ð ìүøeñ³ áañқa ìүøeëeð ñèÿқòû òîëûқ íeìeñe æeòê³ë³êò³ äәðeæeäe áañқaðûëìaéäû. Ìұíäaé êaíaëäaðäû ãîðèçîíòaëüä³ êaíaëäað äeï aòaéäû. Aë âeðòèêaëüä³ êaíaëäað äeãeí³ì³ç – á³ð өíä³ðóø³ æәíe á³ð íeìeñe á³ðíeøe äeëäaëäaðäaí òұðaòûí á³ðûңғaé æүée ðeò³íäe æұìûñ æañaéòûí êaíaë òүð³. Êaíaëäûң á³ð ìүøeñ³ áañқaëaðûíûң ìeíø³ã³ áîëûï òaáûëaäû íeìeñe áeëã³ë³ á³ð құçûðeòò³ë³ã³ áîëaäû. Áұíäaé ìүøe өíä³ðóø³, êөòeðìe íeìeñe áөëøeê ñaòó äeëäaëû áîëa aëaäû. Âeðòèêaëüäû êaíaëäað êaíaë òәðò³á³í áaқûëaóøû ðeò³íäe ïaéäa áîëғaí. Îëað òè³ìä³ æәíe қîñaðëaíóøûëûқ ôóíêöèÿñûí îðûíäaéòûí êaíaëäaðäû æîÿäû. Òaðaòó êaíaëûí қaëûïòañòûðғaí êeçäe á³ð³íø³ îðûíғa òaóað æәíe îðû òұòûíóøûғa æeòê³çó ñұðaғû øûғaäû. Òaðaòó êaíaëû – òaóaðäûң өíä³ðóø³äeí òұòûíóøûғa æeòê³ç³ëeò³í æîëû. Òaңäaëғaí òaðaòó êaíaëû өí³ìä³ өíä³ðóø³äeí aқûðғû òұòûíóøûғa æeòê³çó æîëûíäa æûëäaìäûққa, óaқûòқa, қîçғaëûñ òè³ìä³ë³ã³íe æәíe æeòê³çó æîëûíäaғû òaóaðäûң ñaқòaíäûðóûía ò³êeëeé әñeð eòeä³. Òaðaòó êaíaëäaðûíûң òүðëeð³í òөìeíäeã³ ñûçáaäaí êөðe aëañûçäað:

 

 

 

 

Íөëä³ê äeңãeéë³ êaíaë

 

 

 

 

Á³ð äeңãeéë³ êaíaë

 

 

 

 

Eê³ äeңãeéë³ êaíaë

 

 

 

 

 

 

 

 

Үø äeңãeéë³ êaíaë

 

Òaðaòó êaíaëäaðûíäaғû äeëäaë òèïòeð³

C:\Users\Ìàғæàí\Desktop\äåëäàëäàð.png

Äèëëeðëeð – áұë îïeðaöèÿíû өç aòûíaí æәíe өç eñeá³íeí æүðã³çeò³í êөòeðìe, êeé æaғäaéëaðäa áөëøeê ñaóäa äeëäaëäaðû. Òaóað æaáäûқòaó êeë³ñ³ì³ aðқûëû æүçeãe añûðûëaäû. Áұë æaғäaéäa æeòê³ç³ë³ì æeòê³ç³ëãeííeí êeé³í òaóað äèëëeðä³ң ìeíø³ã³íe aéíaëaäû. Өíä³ðóø³ ìeí äèëëeð aðañûíäaғû áaéëaíûñ æeòê³ç³ë³ì îðíûía æeòêeííeí êeé³í êeë³ñ³ìãe ñaé òîқòaòûëaäû. Á³ðaқ òa òұòûíóøûíûң қaëaóûía ñaé òүðë³ òaðaòó êaíaëäaðû îðíaòûëғaííaí êeé³í өíä³ðóø³ ìeí òұòûíóøû aðañûíäaғû өçaða қaðûì қaòûíañ ñaқòaëûï қaëaäû. Өíä³ð³ñ ïeí òaðaòó aðañûíäaғû áaéëaíûñòû îðíaòa îòûðûï äèëëeð aéðûқøa құқûқ èeñ³ áîëûï қaëaäû. Ëîãèñòèêaëûқ ò³çáeêòe äèëëeð ñîңғû òұòûíóøûғa æaқûí áîëûï òaáûëaäû. Äèëëeðä³ң eê³ òүð³ áað. Ýêñêëþçèâò³ äèëëeð íaқòû á³ð aéìaқòaғû òaóað òóðaëû өç³íä³ê құқûқòaðғa èe æaëғûç өíä³ð³ñ өê³ë³. Өíä³ð³ñïeí ôðaíøèça øaðòòaðûía íeã³çäeë³ï æұìûñ aòқaðaòûí äèëëeðëeð aâòîðëaíäûðûëғaí áîëûï òaáûëaäû.

Êîìèññèîíeðëeð – áұë îïeðaöèÿíû өç aòûíaí á³ðaқ òұòûíóøû eñeá³íeí æүðã³çeò³í êөòeðìe æәíe áөëøeê ñaóäa äeëäaëäaðû. Êîìèññèîíeð ñaòûëûï æaòқaí өí³ìí³ң èeñ³ áîëûï òaáûëìaéäû. Өòê³çó áaðûñû êeç³íäe æәíe ñîңғû òұòûíóøûғa æeòêeíãe äeé³í өíä³ðóø³ òaóaðäûң èeñ³ áîëûï қaëa áeðeä³. Æeòê³ç³ë³ì êeë³ñ³ì³ êîìèññèîíeð aòûíaí îðûíäaëaäû. Ìұíäaé æaғäaéäa êîìèññèíeð ñîңғû òұòûíóøûғa ғaía eìeñ òeê êîìèòeíòêe ғaía äeëäaë áîëûï òaáûëaäû, aқøa êîìèññèîíeð aòûía aóäaðûëaäû. Ìұíäaé æaғäaéäa өí³ìí³ң êeíeòòeí áүë³íó³ íeìeñe құðòûëó æaóaïêeðø³ë³ã³íe êîìèòeíò æaóaï áeðeä³. Aë êîìèññèîíeð òaóaðäûң òүãeëä³ã³íe æaóaïòû. Îë êîìèññèîíeð қaòeë³ã³íeí áîëaòûí òaóaðäûң æîғaëóûía íeìeñe çaқûìäaëóûía æaóaï áeðeä³. Êîìèññèîíeð ñûéaқûñû әäeòòe өòê³ç³ëãeí îïeðaöèÿ құíûía ïaéûç ðeò³íäe қîñûëaäû. Ñîíûìeí қaòað áұë äeëäaëäaðäa òaóaðäû қaáûëäaéòûí, îíû ñaқòaéòûí æәíe æaáäûқòaéòûí aðíaéû қîéìa áîëaäû. Ñîíûìeí á³ðãe áұë äeëäaëäaðäa êeëeñ³äeé қîñûìøa қûçìeòòeð áîëaäû, ìûñaëû, íaðûқ æaғäaéû òóðaëû aқïaðaò æèíaó, êëèeíòòeðãe òañûìaëäaóäû ұéûìäañòûðóғa êөìeêòeñó, òaóað ñaïañûí áaқûëaó æәíe ñîðòòaó æұìûñòaðû. Ìұíäaé æaғäaéäa өí³ìí³ң êeíeòòeí áүë³íó³ íeìeñe құðòûëó æaóaïêeðø³ë³ã³íe êîìèòeíò æaóaï áeðeä³. Aë êîìèññèîíeð òaóaðäûң òүãeëä³ã³íe æaóaïòû. Îë êîìèññèîíeð қaòeë³ã³íeí áîëaòûí òaóaðäûң æîғaëóûía íeìeñe çaқûìäaëóûía æaóaï áeðeä³.

Aãeíòòeð – áañқa òұëғa íeã³ç³íäe íeìeñe îëaðäûң êөìeêø³ñ³ eñeá³íäe æүðeò³í äeëäaëäað. Қaғèäa áîéûíøa, aãeíòòeð çaңäû òұëғaëað. Aãeíòòeð îïeðaöèÿíû ïðèíöèïaë aòûíaí æәíe ñîëaðäûң eñeá³íeí æүðã³çeä³. Құçûðeòò³ë³ê êөëeì³íe қaðaé aãeíòòeð eê³ êaòeðãîðèÿғa áөë³íeä³. Êeç êeëãeí çaңäû әðeêeòòeðä³ ïðèíöèïaë aòûíaí æүðã³çeò³í óíèâeðñaëäû aãeíòòeð æәíe ñeí³ìõaòòa êөðñeò³ëãeí ìәì³ëeí³ îðûíäaéòûí íeã³çã³ aãeíòòeð. Өç қûçìeò³ үø³í aãeíòòeð òaðèô áîéûíøa ñûéaқû aëaäû, ñîíûìeí қaòað ïðèíöèïaëìeí æүðã³ç³ëãeí ñeí³ìõaò áîéûíøa äa ñûéaқû қîñûëaäû. Aãeíò ñûéaқûñûíûң eң êeң òaðaғaí òaíûìaë òүð³ – êeë³ñ³ëãeí ìәì³ëe құíûíaí òүñeò³í ïaéûç. Aãeíòòeð òaóaðäûң ìeíø³ê èeñ³ áîëa aëìaéäû. Îëað ñaòóøûëaðìeí ұçaқ óaқûòқa ñîçûëaòûí áaéëaíûñòû îðíaòa aëaäû. Òәæ³ðèáeäe aãeíòòeðä³ң ìûíaäaé òүðëeð³ áað: æaáäûқòaó aãeíò³, өíä³ð³ñò³ê aãeíò æәíe өòê³çó aãeíò³.

Æaáäûқòaó aãeíò³ – áұë ì³íäeò³íe êeëeñ³äeé òaïñûðìaëað ê³ðeò³í êәñ³ïîðûí қûçìeòêeð³, øèê³çaòқa òaïñûðûñ áeðó, æaáäûқòaóøûëaðìeí òaóað áaғañû ìeí ñaïañû æaéûíäa êeë³ñ³ì îðíaòó, êәñ³ïîðûíäaғû ìaòeðèaëäû-òeõíèêaëûқ æaóaïêeðø³ë³ê æәíe ò.á

Өíä³ð³ñò³ê aãeíò – өíä³ð³ñò³ê ñaëaäaғû aïïaðaòòaðäû òîëûқòûðaòûí íeìeñe îðíûí áañaòûí ñîë aðқûëû êîìèññèÿëû ñûéaқû eìeñ aéëûқ aëaòûí aãeíòòeð. Á³ðaқ òa îíûң æұìûñû íaқòû á³ð aéìaқòa áîëaäû.

Өòê³çó aãeíò³ – ê³ø³ã³ð³ì өíä³ð³ñ îðûíäaðûìeí ұçaқ óaқûò æұìûñ æañaéòûí aãeíò. Íaðûқòa æәíe òaóaðäû өòê³çó ìәñeëeñ³íäe өíä³ð³ñò³ê aãeíòòeðãe қaðaғaíäa өòê³çó aãeíòòeð³í³ң æұìûñû әëäeқaéäa ìaңûçäû áîëûï òaáûëaäû.

Áðîêeðëeð – ìәì³ëe æañaó êeç³íäeã³ êîíòðaãeíòòeð aëûï êeëeò³í äeëäaëäað. Aãeíòòeðãe қaðaғaíäa êîíòðaãeíòòeð ìәì³ëe æañaï æaòқaí eê³ òaðaïïeí äe êeë³ñ³ìäe áîëìaéäû. Áðîêeðëeð äèëëeðëeð ìeí äèñòðèáþüòîðëað ñèÿқòû òaóaðäûң ìeíø³ê èeñ³ áîëìaéäû æәíe äèñòðáüþòîðëað, aãeíòòeð ìeí êîìèññèîíeðëeð ñèÿқòû òaóaðëað қîçғaëûñûí áañқaða aëìaéäû. Áðîêeðëeð òeê ñaòûëғaí òaóað íeã³ç³íäe ñûéaқû aëaäû. Îëaðäûң òaáûñû ñaòûëғaí òaóaðäûң íaқòû ïaéûçû íeìeñe әð ñaòûëғaí òaóaðäûң ïaéûçûìeí eñeïòeëeä³. Áañқa äeëäaë òүðëeð³íe қaðaғaíäa áðîêeðëeðäe eøқaíäaé құçûðeòò³ë³ê áîëìaéäû.

Äèñòðèáüþòîðëað – îïeðaöèÿíû өíä³ðóø³ aòûíaí á³ðaқ өç eñeá³íeí æүðã³çeò³í êөòeðìe æәíe áөëøeê ñaóäa äeëäaëäaðû. Áeëã³ëeíãeí øaðòòaðғa ñaé өíä³ðóø³ äèñòðèáüþòîðғa áeëã³ëeíãeí aóìaқòa áeëã³ëeíãeí ìeðç³ì ³ø³íäe ñaaòóғa ìүìê³íä³ê áeðeä³. Îñûëaéøa äèñòðèáüþòîð өíä³ð³ëãeí өí³ìí³ң ìeíø³ê èeñ³ áîëìaéäû. Äèñòðèáüþòîð өç aòûíaí äa æұìûñ æañaé aëaäû. Ìұíäaé æaғäaéäa æeòê³ç³ë³ì êeë³ñ³ì³ æañaëûï áaðëûқ øaðòòað ñîғaí áaéëaíûñòû æañaëaäû. Ëîãèñòèêaëûқ ò³çáeêòe әäeòòe äèñòðèáüþòîðëað өíä³ðóø³ ìeí äèëëeð aðañûíäa æұìûñ æañaéäû. Îë ïðîöeñò³ òөìeíäeã³ ñûçáaäaí êөðe aëañûçäað:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Òaðaòó êaíaëäaðûíäaғû äeëäaë òүð³í òaңäaғaííaí êeé³í ì³íäeòò³ òүðäe îëûðäûң ñaíûí aíûқòaï aëó êeðeê. Ìaðêeòèíãò³ң êөçқaðañïeí қaðañaқ áұë ìәñeëeí³ øeøóä³ң үø òүðë³ æîëû áað: èíòeíñèâò³ òaðaòó, ýêñêëþçèâò³ òaðaòó æәíe ³ð³êòeìeë³ òaðaòó.

Èíòeíñèâò³ òaðaòó – үëêeí êөëeìäeã³ ñaóäaëûқ êәñ³ïîðûíäaðäû қîðëaðìeí қaìòaìañûç eòóä³ áîëæaéäû.

Ýêñêëþçèâò³ òaðaòó – ñaòó ìeêeí³í øeêòeóë³ äeëäaë ñaíûìeí қaìòaìañûç eòeä³.

²ð³êòeìeë³ òaðaòó – èíòeíñèâò³ òaðaòó ìeí ýêñêëþçèâò³ òaðaòóäûң aðaëûғûíäaғû әä³ñ áîëûï òaáûëaäû. ²ð³êòeìeë³ òaðaòó èíòeíñèâò³ òaðaòóғa қaðaғaíäa өíä³ðóø³ãe қaòaë òaëaïòaðìeí æәíe ìèíèìaëäû øûғûíäaðìeí íaðûқòû æaóëaï aëóғa ìүìê³íä³ê áeðeä³.

Òaóað қîçғaëûñûía äeëäaëäaðäû òaðòó ýêîíîìèêaëûқ òè³ìä³ë³êò³ aðòòûðóäû êөçäeéä³. Äeëäaëäaðғa òөëeíeò³í ñûéaқû øûғûíäaðûía қaðaìañòaí îëaðäûң қaòûñóû ñaóäaëûқ îïeðaöèÿíûң òè³ìä³ë³ã³í êөòeðeä³. Îë êeëeñ³ ôaêòîðëaðғa áaéëaíûñòû îðûíäaëaäû:

1.     Äeëäaëäaðäûң қaòûñóû òaóað өòê³ç³ë³ì³í æûëäaìäaòaäû, ñaóäa aéíaëûìûíûң æûëäaìäaóûía áaéëaíûñòû òaáûñ òa êөáeéeä³.

2.     Äeëäaëäað ñaòûï aëóøûëaðìeí òûғûç áaéëaíûñòa áîëғaíäûқòaí íaðûқòû æәíe íaðûқòaғû өçãeð³ñòeðä³ áaқûëaé aëaäû.

3.     Äeëäaëäaðäûң қaòûñóû áәñeêeëeñò³êò³ aðòòûðóғa ñeïò³ã³í òèã³çeä³.

Äeëäaë æүéeñ³íäe eðeêøe îðûíäû òaóað áèðæaëaðû aëaäû. Îëað êөòeðìe ñaóäa ôóíêöèÿñûí ұéûñäañòûðóøûëað ðөë³í îéíaéäû æәíe áèðæa òaóaðëaðûía áaғa құðóäû áaқûëaéäû. Òaðaòó êaíaëûíäaғû қîñaëқû ôóíêöèÿëað ìaòeðèaëäû aғûìíûң ñeðâèñò³ê, қaðæûëûқ æәíe aқïaðaòòûқ aғûìäaðûìeí áaéëaíûñòa áîëaäû. Áұë ôóíêöèÿíû îðûíäaéòûí: қaðæûëûқ äeëäaëäað(áaíê, ñaқòaíäûðó êîìïaíèÿñû, êëèðèíãò³ê æәíe eñeï aéûðûñó îðòaëûқòaðû, қaðæûëûқ êîíñóëüòaíòòað), aқïaðaòòûқ äeëäaëäað(êîìïüþòeðë³ê – aқïaðaòòûқ êîìïaíèÿëað, äèñïeò÷eðë³ê îðòaëûқòað, êîíñaëòèíãò³ê æәíe aóäèòîðëûқ ôèðìaëað, eñeïòeóø³ îðòaëûқòað æәíe áañқa äa äeëäaëäað), ñeðâèñò³ê қûçìeòòeð(ýêñïëóîòaöèÿëû æөíäeó ôèðìaëaðû,ñòaíäaðòòaó, ëèöeíöèÿëaó, ñeðòèôèêaòòaó îðûíäaðû). Òaðaòó êaíaëûíûң құðûëûìû, äeëäaëäaðäûң құðaìû æәíe îëaðäûң aðañûíäaғû өçaða қaðûì-қaòûíañ òaóaðäûң aññîðòèìeíò³íe æәíe өíä³ðóø³í³ң ìaìaíäaóûía áaéëaíûñòû áîëaäû. Êөð³ï îòûðғaíûìûçäaé äeëäaëäað òaóaðäûң қaé ñaëaғa æaòaòûíûía қaðaìañòaí ìaòeðèaëäû aғûìäaðäû құðûëûìäañòûðaäû æәíe òaóað қîçғaëûñûí æaëäaìäaòaäû. Áeð³ëãeí îïeðaöèÿíûң áaðëûғû өíä³ðóø³í³ң өç³íe қaðaғaíäa äeëäaëäað aðқûëû òè³ìä³ îðûíäaëғaí áîëña îíäa äeëäaëäað æұìûñû aқòaëғaí áîëûï ñaíaëaäû. Á³ðaқ òaðaòó êaíaëûíäa øaìaäaí òûñ äeëäaëäaðäûң áîëóû òaóað қîçғaëûñûí êүðäeëeíä³ðeä³. Îëaðäûң æұìûñòaðûí ұéûìäañòûðûï, aқûëäañûï, áaқûëaï æәíe ìүìê³í áîëaòûí æaíæaëäaðäûң aëäûí aëûï îòûðó êeðeê áîëaäû. Ұéûìäañòûðóäûң ìûíaäaé æaңa òaïñûðìaëaðû қîéûëaäû: äeëäaëäað әðeêeò³í êîîïeðaöèÿëaó, ôóíêöèîíaëäû èíòeãðaöèÿ, äaóëû æaғäaéëaðäû æîþ.

Ëîãèñòèêaëûқ æүée құðûëûìû

Ëîãèñòèêaëûқ òaðaòó æүéeñ³í³ң құðûëûìûí æañaғaí êeçäe òaðaòóäûң îïòèìaëäû âaðèaíòòûí òaңäaóäûң êeëeñ³äeé ðeòò³ë³ã³ îðûíäaëaäû:

-         Íaðûқ êîíúþíêòóðañûí òaëäaó æәíe òaðaòó æүéeñ³í³ң ñòðaòeãèÿëûқ ìaқñaòûí aíûқòaó;

-         Òaðaòó æүéeñ³ aðқûëû өòeò³í ìaòeðèaëäû aғûìíûң áîëæaìäaëғaí êөëeì³í aíûқòaó;

-         Æeêe æәíe æaëïû aóìaқòaðäaғû ìaòeðèaëäû aғûì қîðûíûң áîëæaìäaëғaí êөëeì³í aíûқòaó;

-         Aéìaқòaғû òðaíñïîðòòûқ áaéëaíûñ aíaëèç³, òaðaòó æүéeñ³ øeã³íäeã³ ìaòeðèaëäû aғûì ñõeìañûí құðañòûðó;

-         Òaðaòó æүéeñ³ қîçғaëûñûíûң әðòүðë³ âaðèaíòòaðûí құðañòûðó;

-         Әð âaðèaíòòaғû ëîãèñòèêaëûқ øûғûíäaðғa áaғa áeðó;

-         Òaңäaï aëûíғaí âaðèaíòòû æүçeãe añûðó æîëäaðû.

Êөïòeãeí âaðèaíòòað aðañûíaí á³ð âaðèaíòòû òaңäaï aëó үø³í, òaңäaï êðèèòeðè³í îðíaòó êeðeê, êeé³ííeí әð âaðèaíòòû îñû êðèèòeðèғa ñaé áaғaëaó êeðeê. Әð áұë æeðäe áañòû íaçaðäû øûғûíäaðғa aóäaðғaí æөí. Êeëò³ð³ëãeí øûғûí êөëeì³í ìûía ôîðìóëaìeí aíûқòaéäû:

Çï – âaðèaíò áîéûíøa êeëò³ð³ëãeí øûғûí

Ñý – äaéûí ýêñïëóaòaöèÿëû øûғûí

Ñò – æûëäûқ òðaíñïîðòòûқ øûғûí

Ê – óaқûò ôaêòîðû áîéûíøa êeëò³ð³ëãeí, òaðaòó îðòaëûқòaðûíûң құðûëûñûía êeòêeí æûëäûқ êaïèòaëäûқ ñaëûìäað

Ò – âaðèaíòòûң өòeëó ìeðç³ì³

Æүçeãe añûðó үø³í eң aç æûëäûқ øûғûíû áað âaðèaíò òaңäaëûï aëûíaäû. Òaðaòó êaíaëûíûң á³ðäeí á³ð қaæeòò³ øaðòû áîëûï ñîíûìeí қaòað ëîãèñòèêaëûқ ïðîöeñò³ æүçeãe añûðóғa íaðûқòaғû äeëäaëäað ñûíaíûң êөïò³ã³ әñeð eòeä³. Êәñ³ïîðûíäaғû íeìeñe íaðûқòaғû ñәòò³ òaóað қîçғaëûñûíûң êeï³ë³ äeëäaëäað қûçìeò³í қîëäaíó áîëûï òaáûëaäû. Á³ðaқ òa áұë òaïñûðìaíû øeøóäe ÿғíè äeëäaëäað қûçìeò³í қîëäaíғaí äұðûñ ïa æîқ ïa, áîëña қaé äeëäaë òүð³í, áaðëûқ ìұíäaé øeø³ìäeðä³ êәñ³ïîðûí өç³ қaáûëäaéäû. Äeëäaëäað қûçìeò³í³ң құíû îëaðäûң îðûíäaғaí òaïñûðìañûìeí áaғaëaíaäû. Ôîðìaëüäû òүðäe áұë áaéëaíûñòû áûëaé êөðñeòóãe áîëaäû:

Ï < Ñ

Ï – äeëäaë қûçìeò³ құíûíûң êөëeì³

Ñ – ôèðìa øûғûíûíûң êөëeì³ (қîéìa øûғûíäaðû, òaðaòó өç³íä³ê ұéûìäañòûðó æәíe òaïñûðûñòû îðíaëañòûðó)

Äeëäaëäað қûçìeò³í қîëäaíóäûң ýêîíîìèêaëûқ òè³ìä³ë³ã³í ôèðìaíûң өç øûғûíäaðûìeí æәíe äeëäaë қûçìeò³í³ң құíûìeí äe aíûқòaóғa áîëaäû:

Ö = Ñ – Ï

Øûғûíäaðäû áañқaðóäûң ñòðaòeãèÿëûқ êîíöeïöèÿñûí қaðañòûðғaí êeçäe үø áaçaëûқ ýëeìeíòò³ áөë³ï êөðñeòeä³:

1)    Құíäûëûқòað ò³çáeã³

2)    Ñòðaòeãèÿëûқ æaéғañòûðó

3)    Øûғûí құðóøû ôaêòîðëað

Құíäûëûқòað ò³çáeã³ ñaòûñûíäa òaðaòóäûң íeã³çã³ aéìaқòaðûí áөë³ï aëғaí äұðûñ. Áañқaðóøûëûқ eñeïò³ ұéûìäañòûðó ïðîöeñ³íäe áañòû íaçað êәñ³ïîðûí ³ø³íäe áîëûï æaòқaíäaðғa aóäaðûëaäû: ñaòûï aëó, aäìèíèñòðaöèÿëû øûғûíäað, ìaòeðèaëäû қîçғaëûñòað. Áұë ìeõaíèçìäeã³ øeøóø³ ñәò – ñaòûï aëó ìeí îíû æүçeãe añûðóäa ìaêñèìaëäû òaáûñқa қîë æeòê³çó. Ñòðaòeãèÿëûқ êөçқaðañ áîéûíøa òaðaòó ò³çáeã³ æәíe îғaí ñaé áañқaðóøûëûқ eñeï òè³ìä³ өçaða әðeêeòòeñóä³ң áeñ áaғûòûí áөë³ï êөðñeòeä³:

1)    Æaáäûқòaóøûëaðìeí áaéëaíûñ;

2)    Òұòûíóøûëaðìeí áaéëaíûñ;

3)    Á³ð áөë³ìøe ³ø³íäeã³ òeõíîëîãèÿëûқ áaéëaíûñòûң á³ðë³ã³;

4)    Êәñ³ïîðûí ³ø³íäeã³ áөë³ìøeëeðä³ң өçaða áaéëaíûñû;

5)    Á³ðäeé ëîãèñòèêaëûқ áaéëaíûñòa æұìûñ æañaéòûí êәñ³ïîðûíäað áaéëaíûñû.

Ëîãèñòèêaëûқ æүéeí³ң eê³íø³ áaçaëûқ ýëeìeíò³ áîëûï ñòðaòeãèÿëûқ æaéғañòûðó áîëûï òaáûëaäû. Aíaëèçä³ң ðөë³ æәíe øûғûíäaðäû áañқaðó áaғûòû êәñ³ïîðûí òaңäaғaí æîëғa áaéëaíûñòû áîëaäû. Áұë øûғûíäaðäaғû êөøáañøûëûқ íeìeñe өí³ìä³ ñaðaëaó äa áîëa aëaäû. Á³ðaқ áұë ìәñeëe òeðeң³ðeê ñòðaòeãèÿëûқ ìeíeäæìeíòòe қîçғaëaäû.

Үø³íø³ øûғûí құðóøû ôaêòîðëað ýëeìeíòò³í ñòðaòeãèÿëûқ æәíe ôóíêöèîíaëäû ôaêòîðëaðғa áөë³ï қaðañòûðғaí æөí.

Ñòðaòeãèÿëû құðûëûìäû ôaêòîðëaðғa ìûíaëað æaòaäû:

-         Òaðaòó ìañøòaáû – ëîãèñòèêaëûқ æүéeí³ң әðòүðë³ ôóíêöèîíaëäû aéìaғûíäaғû èíâeñòèöèÿ êөëeì³;

-         Äèaïaçîí – âeðòèêaëüäû æәíe ãîðèçaíòaëüäû èíòeãðaöèÿ;

-         Òәæ³ðèáe;

-         Әð ñaòû ò³çáeã³íäeã³ øûғûíäaðғa êeòêeí òeõíîëîãèÿ;

-         Қèûíäûқ – өí³ì aññîðòèìeíò³í³ң êeңä³ã³.

Aë ôóíêöèîíaëäû ôaêòîðëaðғa:

-         Eңáeê ðeñóðñòaðûí æәíe ïðîöeññòeðä³ òұðaқòû æeò³ëä³ð³ï îòûðó;

-         Ñaïaíû êeøeíä³ áañқaðó;

-         Îïòèìaëäû қóaòòûëûқ;

-         Êәñ³ïîðûíäû òè³ìä³ æîñïaðëaó;

-         Æîáaëaóäûң íeìeñe eñeïòeóä³ң òè³ìä³ë³ã³;

-         Æaáäûқòaóøûëaðìeí íeìeñe òaïñûðûñ áeðóø³ëeðìeí áaéëaíûñ.

Aéòûëғaí әð ôaêòîðäû æүçeãe añûðó øûғûí äèíaìèêañûía íeìeñe êөëeì³íe әñeð eòó³ ìүìê³í. Aòaëғaí ôóíêöèÿëað aðañûíäaғû aéðûқøa æәíe áañûì ðөë – ñaïa. Өí³ìä³ өíä³ðóø³äeí òұòûíóøûғa äeé³í æeòê³çó æîëûíäa øûғûíäaðäû áañқaðóäûң á³ðäeí á³ð ìaңûçäû ýëeìeíò³ ñaïa áîëûï òaáûëaäû.

 

 


Èíôîðìàöèÿ î ðàáîòå «ÒAÐAÒÓ ËÎÃÈÑÒÈÊAÑÛÍÛҢ ÒÅÎÐÈßËÛҚ ÍÅòÇÄÅв»
Ðàçäåë: Ëîãèñòèêà
Êîëè÷åñòâî çíàêîâ ñ ïðîáåëàìè: 134377
Êîëè÷åñòâî òàáëèö: 0
Êîëè÷åñòâî èçîáðàæåíèé: 7

0 êîììåíòàðèåâ


Íàâåðõ