Вядучыя напрамкі і плыні ў еўрапейскай і сусветнай літаратуры

ХVІ-ХХ ст.

 


 

ЗМЕСТ

 

1. Вядучыя напрамкі і плыні ў еўрапейскай і сусветнай літаратуры ХVІ–ХХ ст.

1.1 Барока

1.2 Класіцызм

1.3 Сентыменталізм

1.4 Рамантызм

1.5 Рэалізм

1.5.1 Агульнае паняцце аб рэалізме. Шляхі станаўлення і развіцця рэалізму ў сусветнай літаратуры

1.5.2 Рэалізм у беларускай літаратуры

1.5.3 Рэалізм і сучаснае літаратуразнаўства. Сацыялістычны рэалізм у святле сённяшніх меркаванняў і поглядаў

1.6 Натуралізм

Спіс выкарыстаных крыніц


1. Вядучыя напрамкі і плыні ў еўрапейскай і сусветнай літаратуры ХVІ–ХХ ст.

 

1.1 Барока

 

Барока (ад італ. barocco, літаральна незвычайны, дзіўны; ёсць і іншыя этымалагічныя версіі-трактоўкі дадзенага слова-тэрміна) – адзін з вядучых стыляў у еўрапейскім мастацтве, які развіваўся нераўнамерна і несінхронна з сярэдзіны ХVІ ст. (Іспанія, Італія) да 80-х гг. ХVІІІ ст. (Венгрыя, славянскія краіны). Барока ахапіла ўсе віды мастацтва, наклала адбітак на асаблівасці навуковай і філасофскай думкі, на розныя бакі культурнага жыцця і побыту. Наогул можна з поўнай падставай (і на гэта ўказвае большасць даследчыкаў дадзенага метаду і стылю) весці гаворку аб барочным светапоглядзе і светаадчуванні.

Барока ўключыла ў сябе розныя ідэйныя плыні і мастацкія тэндэнцыі. Яго шырока выкарыстоўвалі і прадстаўнікі Контррэфармацыі, і пратэстанты, і праваслаўнае духавенства, і, вядома ж, дваранская арыстакратыя, а таксама сярэднія і бяднейшыя слаі тагачаснага насельніцтва.

Барока як мастацкі стыль вылучае дынаміка, афектнасць, патэтыка, тэатральнасць, ілюзіанізм, сутыкненне фантастыкі і рэальнасці. Яго таксама характарызуюць імкненне да антытэз, гіпербал, складаных метафар і наогул да ўсяго незвычайнага, нечуванага, нават сенсацыйнага. У творах барочных аўтараў таксама шмат схаластыкі, малазразумелых сілагізмаў і г. д. Свет паўстае перад мастакамі барока як хаатычны, пазбаўлены ўстойлівасці; ён знаходзіцца ў стане пастаянных змен, якія нічога добрага з сабой не нясуць. Тэма ілюзорнасці шчасця, хісткасці жыццёвых каштоўнасцей, поўнай улады над светам року і выпадку – адна з цэнтральных тэм барочных аўтараў. Позняе Адраджэнне з крызісам гуманістычнай ідэалогіі наклала, такім чынам, на борока свой выразны адбітак.

Літаратура барока прадстаўлена ў Іспаніі паэзіяй Гангоры-і-Аргатэ (г. зв. гангарызм), трагедыямі Кальдэрона, драмамі Тырса дэ Маліны, сатырай Кеведа-і-Вільегаса (у тым ліку і яго хітрунскім раманам); у Італіі – паэзіяй Т. Таса і Дж. Марына (г. зв. марынізм); у Германіі – трагедыямі А. Грыфіуса і Д. Лаэнштэйна, лірыкай П. Флемінга і Ф. Шпе, раманам Грымельсхаузена; у Францыі – паэзіяй і прозай Т. д’Абінье, раманамі, байкамі і вершамі М. дэ Скюдэры (г. зв. прэцыёзная літаратура), раманамі Ш. Сарэля; у Англіі – трагікамедыямі Ф. Бамонта і Дж. Флетчара. Як ужо адзначалася ў самым пачатку пытання, барока адбілася і ў славянскіх літаратурах, у прыватнасці, у творчасці Я. Морштына, С. Твардоўскага, (Польша), А. Міхны (Чэхія), І. Гундуліча (Харватыя), І. Велічкоўскага, К. Саковіча (Украіна), С. Полацкага (Беларусь і Расія).

Дарэчы, барока знайшло таксама і сваіх тэарэтыкаў. Найбольш арыгінальнымі сярод іх з’яўляюцца іспанец Б. Грасіян (трактат «Штодзённы аракул ці Мастацтва Асцярожнасці», 1647) і італьянец Э. Тэзаура («Падзорная труба Арыстоцеля», 1655).

К сярэдзіне ХVІІІ ст. барока ў яго арыстакратычна-прыдворным варыянце трансфармуецца ў стыль ракако (фр. rococo – маленькія каменьчыкі, ракавінкі), асноўная прыкмета якога – геданізм. У літаратуры ракако, што імкнулася да камернасці, інтымнасці, атрымала развіццё анакрэонтыка, галантная лірыка, розныя віды «лёгкай паэзіі» (пасланні, экспромты, элегіі) і г. д.

Як зазначае адзін з самых дасведчаных даследчыкаў беларускага літаратурнага барока А. Мальдзіс, «у беларускай літаратуры і шматмоўнай літаратуры Беларусі барока найбольш выразна выявілася ў пераходны перыяд, асабліва ў другой палове ХVІІ – першай трэці ХVІІІ стст. Беларускае барока цесна звязана з ідэямі Контррэфармацыі, што асабліва адчуваецца ў містычнасці ідэалу і рытарычнай зададзенасці, але як мастацкае светаўспрыманне значна шырэй за іх. Эстэтыка борока была крокам наперад у мастацкім развіцці Беларусі. Тут сінтэзаваліся сярэдневяковыя і рэнесансавыя традыцыі, упершыню скрыжоўваліся шляхі развіцця пісьмовай літаратуры і фальклору». Барока на Беларусі прадстаўлялі такія аўтары, як С. Полацкі, Д. Рудніцкі, М. Сарбеўскі (тэарэтык барока і наогул прыгожага пісьменства на Беларусі). Акрамя таго, яно выявілася даволі выпукла ў школьнай драме (у тым ліку і ў інтэрмедыях, якія побач з падобнымі творамі народнага тэатра стаяць ля вытокаў беларускай нацыянальнай прафесійнай драматургіі), ананімнай парадыйна-сатырычнай і гумарыстычнай паэзіі («Птушыны баль», «Ліст да Абуховіча», «Казане руске» і інш.), песенна-інтымнай лірыцы.


Информация о работе «Вядучыя напрамкі і плыні ў еўрапейскай і сусветнай літаратуры ХVІ–ХХ ст.»
Раздел: Зарубежная литература
Количество знаков с пробелами: 75669
Количество таблиц: 0
Количество изображений: 0

Похожие работы

Скачать
38081
0
0

... ўрапейскі ўзровень. 5 Развіццё транспарту, унутранага і знешняга гандлю, фінансава-крэдытнай сістэмы Развіцце інфраструктуры Беларусі прама залежала ад поспехаў у развіцці прамысловасці і стратэгічнага палажэння края ў Расійскай імперыі. Будаўніцтва чыгунак у пачатку стагоддзя ішло больш павольна, чым у папярэдні перыяд. Быў пабудаваны адрэзак Пецярбургска-Адэскай дарогі ад Віцебска да Жлоб ...

0 комментариев


Наверх